Zo nu en dan, op gestolen momenten, of ogenblikken als vandaag dat ik ziek in de zetel hang, blijf ik tijdens het zappen enkele minuten bij 'Komen eten' hangen. Een vriend die meer houdt van uitlach-tv dan ikzelf zei ooit dat de perfecte 'Komen eten'-constellatie een patser, een bimbo, een dommekloot en een homo was. Mij verbaast vooral waar ze die paljassen van blijven halen. Eerst wordt Kevin neergezet, een wandelende tak die probeert zijn West-Vlaamse wortels tussen de bieten te verbergen. Hij schiet uit de startblokken door zijn singleschap van de daken te schreeuwen en is direct al onder de indruk van Nina. Nina zouden ze bij ons in de streek vroeger "goed van poten en oren voorzien" noemen. De voice-over druipt van de zwaar beladen ironie. Dat is het tweede aspect dat me voor een raadsel stelt. De deelnemers weten allemaal dat de presentator hen gaat belachelijk maken. Is de hang naar "eens op tv komen" zo groot dat ze er zich voor het oog van Vlaanderen de belegen grappen en makkelijke binnenkoppertjes van de presentatie willen laten welgevallen?
Mijn eigen eetlust is vooralsnog niet aangescherpt als de derde deelnemer verschijnt, een Scandinavische vrouw van middelbare leeftijd die door het programma al direct als een soort MILF weggezet wordt. Tot dusver nog geen bimbo's, patsers of echte dommekloten te bespeuren. De vierde deelnemer, Frank, blijkt dan wel homo te zijn, maar hij draagt het soort treurpolo's die Ronny's in de jaren '90 droegen als ze naar scoutsfuifjes gingen. De vier deelnemers gaan voor hun versie van het ongedwongen gesprek, waar cliché op cliché gestapeld wordt als stevig in elkaar klikkende Duplo-blokken. Ik ben nog maar vijf minuten aan het kijken en het wordt me nu al droef te moede.
Een derde mysterie dient zich aan: als deelnemer weet je ook dat de andere deelnemers je vaker wel dan niet te zitten uitschijten als ze alleen zijn met de camera, terwijl ze een halfuur eerder nog vriendelijk zaten te lullen in je zetel. Ik bedoel: waarom zou ik drie onbekenden willen uitnodigen die nadien in mijn eigen huis mijn kookkunsten mogen beledigen? In mijn achterhoofd hoor ik nog zo'n relict van de jaren '90, de fameuze Man van Melle, semelen dat het niet voor hem is, "maar voor mijn eenzaamheid".
Nina serveert duidelijk geen al te goeie aperitief. Te zoet, te grote stukken fruit, geserveerd volgens de foute etiquette. Ik krijg er compassie mee en een opstoot van weemoed naar de tijd waarin het eten was wat de pot schafte. Mijn broers en ik moesten soms logeren bij onze grootouders, mensen die een serre bestierden en als hobby veeboerden, honing maakten en duiven hadden. Nu is dat allemaal hippe shit, maar mijn grootvader was zowat de minst geschikte gastheer voor wufte hippies. Aan tafel werd gezwegen, buiten de occasionele, schaamteloze scheet van mijn grootmoeder. En als één van mijn broertjes iets niet lustte, gromde grootvader gewoon "gien prêten van thuis hiere".
Kevins enthousiasme over Nina als potentiële nieuwe Mevrouw Kevin is intussen afgekoeld als blijkt dat Nina tegen haar 25 al een boreling aan de tepel wil. Frank trekt in afwezigheid van de gastvrouw een stuk los uit het versierstuk op tafel, waar volgens hem "precies wrakhout" in drijft. Niets ontsnapt aan de kennersblikken van deze lieden. Misschien is dat de aantrekking: hoe bescheten ook, ze kunnen één week lang de expert over iets uithangen waar iederéén zichzelf eigenlijk deskundig over acht. Het verbale pak rammel en zelf bekritiseerd worden door hunnesgelijken nemen ze er dan maar bij.
Van de echte tafelconversatie zie je nooit veel bij 'Komen eten'. Ik vraag me af of ze buiten de camera's dan bijvoorbeeld driftig discussiëren of 'Captain America: Civil War' wel echt zo'n goeie actiefilm was, of hoe Franks beursaandelen geleden hebben onder de wanprestaties van Perrigo. Of misschien moeten ze er een ranzige racistische opmerking uitsnijden van Katrin, de Arische inwijkelinge met de houtnerven in het gezicht. Mijn fantasie is spannender dan de meer plausibele werkelijkheid: vier mensen die elkaar nog nooit eerder gezien hebben, dat zal zelfs in de beste omstandigheden en met de fijnste persoonlijkheden moeizame tv opleveren. En hier, met dit monster van het Vlaanderen-van-Jan-de-lul? Verheffend zal het niet zijn.
Alles is montage, maar wat me opvalt is dat deze mensen niet bepaald ruim bedeeld zijn in de metareflectie. Ik zeg niet dat het dommekloten zijn. Alleen zou ik me in hun plaats zo bewust zijn dat alles gefilmd wordt en dat iedereen op de loer ligt om je de ezelskap op te zetten, dat ik vanzelf zou terugvallen in een soort defensieve lethargie. "Zelfs dwazen worden wijs geacht als ze zwijgen, en helder als ze hun mond houden" (Spreuken, 17:28). Bij deze mensen lijkt eerder de uitdrukking te passen: "Give them enough rope and they'll hang themselves." Terwijl de deelnemers eten komt er nog een gedachte bij me op: hoe is dit nog niet geparodieerd door een goed Vlaams comedy-ensemble? Misschien omdat het al voorbij het rijk is van de zelfparodie, met die onnozel-smeuiige commentaarstemmen erbij.
Zou het ooit voorgevallen zijn dat een gastheer of gastvrouw onbezorgd mensen ontving in een eetkamer vol nazi-parafernalia? Of dat een deelnemer plots instortte en begon te snikken en snotteren? Het is beslist al allemaal oncomfortabel genoeg, maar het is een soort politiek correcte oncomfortabelheid. Niemand die plots een enorme boer laat. Niemand die plots begint te bidden voor het eten of die foto's toont van Nudistenkamp de Kapoentjes, Zomer 2014. Of zelfs maar pakweg een liberaal die keihard in de clinch gaat met een socialist.
Ik zet de televisie uit. Alweer een kwartier van m'n leven dat ik nooit ga terugkrijgen. Mijn buikgriep is er niet op verbeterd. Daar zouden de deelnemers vast kritiek op gehad hebben.
Mijn eigen eetlust is vooralsnog niet aangescherpt als de derde deelnemer verschijnt, een Scandinavische vrouw van middelbare leeftijd die door het programma al direct als een soort MILF weggezet wordt. Tot dusver nog geen bimbo's, patsers of echte dommekloten te bespeuren. De vierde deelnemer, Frank, blijkt dan wel homo te zijn, maar hij draagt het soort treurpolo's die Ronny's in de jaren '90 droegen als ze naar scoutsfuifjes gingen. De vier deelnemers gaan voor hun versie van het ongedwongen gesprek, waar cliché op cliché gestapeld wordt als stevig in elkaar klikkende Duplo-blokken. Ik ben nog maar vijf minuten aan het kijken en het wordt me nu al droef te moede.
Een derde mysterie dient zich aan: als deelnemer weet je ook dat de andere deelnemers je vaker wel dan niet te zitten uitschijten als ze alleen zijn met de camera, terwijl ze een halfuur eerder nog vriendelijk zaten te lullen in je zetel. Ik bedoel: waarom zou ik drie onbekenden willen uitnodigen die nadien in mijn eigen huis mijn kookkunsten mogen beledigen? In mijn achterhoofd hoor ik nog zo'n relict van de jaren '90, de fameuze Man van Melle, semelen dat het niet voor hem is, "maar voor mijn eenzaamheid".
Nina serveert duidelijk geen al te goeie aperitief. Te zoet, te grote stukken fruit, geserveerd volgens de foute etiquette. Ik krijg er compassie mee en een opstoot van weemoed naar de tijd waarin het eten was wat de pot schafte. Mijn broers en ik moesten soms logeren bij onze grootouders, mensen die een serre bestierden en als hobby veeboerden, honing maakten en duiven hadden. Nu is dat allemaal hippe shit, maar mijn grootvader was zowat de minst geschikte gastheer voor wufte hippies. Aan tafel werd gezwegen, buiten de occasionele, schaamteloze scheet van mijn grootmoeder. En als één van mijn broertjes iets niet lustte, gromde grootvader gewoon "gien prêten van thuis hiere".
Kevins enthousiasme over Nina als potentiële nieuwe Mevrouw Kevin is intussen afgekoeld als blijkt dat Nina tegen haar 25 al een boreling aan de tepel wil. Frank trekt in afwezigheid van de gastvrouw een stuk los uit het versierstuk op tafel, waar volgens hem "precies wrakhout" in drijft. Niets ontsnapt aan de kennersblikken van deze lieden. Misschien is dat de aantrekking: hoe bescheten ook, ze kunnen één week lang de expert over iets uithangen waar iederéén zichzelf eigenlijk deskundig over acht. Het verbale pak rammel en zelf bekritiseerd worden door hunnesgelijken nemen ze er dan maar bij.
Van de echte tafelconversatie zie je nooit veel bij 'Komen eten'. Ik vraag me af of ze buiten de camera's dan bijvoorbeeld driftig discussiëren of 'Captain America: Civil War' wel echt zo'n goeie actiefilm was, of hoe Franks beursaandelen geleden hebben onder de wanprestaties van Perrigo. Of misschien moeten ze er een ranzige racistische opmerking uitsnijden van Katrin, de Arische inwijkelinge met de houtnerven in het gezicht. Mijn fantasie is spannender dan de meer plausibele werkelijkheid: vier mensen die elkaar nog nooit eerder gezien hebben, dat zal zelfs in de beste omstandigheden en met de fijnste persoonlijkheden moeizame tv opleveren. En hier, met dit monster van het Vlaanderen-van-Jan-de-lul? Verheffend zal het niet zijn.
Alles is montage, maar wat me opvalt is dat deze mensen niet bepaald ruim bedeeld zijn in de metareflectie. Ik zeg niet dat het dommekloten zijn. Alleen zou ik me in hun plaats zo bewust zijn dat alles gefilmd wordt en dat iedereen op de loer ligt om je de ezelskap op te zetten, dat ik vanzelf zou terugvallen in een soort defensieve lethargie. "Zelfs dwazen worden wijs geacht als ze zwijgen, en helder als ze hun mond houden" (Spreuken, 17:28). Bij deze mensen lijkt eerder de uitdrukking te passen: "Give them enough rope and they'll hang themselves." Terwijl de deelnemers eten komt er nog een gedachte bij me op: hoe is dit nog niet geparodieerd door een goed Vlaams comedy-ensemble? Misschien omdat het al voorbij het rijk is van de zelfparodie, met die onnozel-smeuiige commentaarstemmen erbij.
Zou het ooit voorgevallen zijn dat een gastheer of gastvrouw onbezorgd mensen ontving in een eetkamer vol nazi-parafernalia? Of dat een deelnemer plots instortte en begon te snikken en snotteren? Het is beslist al allemaal oncomfortabel genoeg, maar het is een soort politiek correcte oncomfortabelheid. Niemand die plots een enorme boer laat. Niemand die plots begint te bidden voor het eten of die foto's toont van Nudistenkamp de Kapoentjes, Zomer 2014. Of zelfs maar pakweg een liberaal die keihard in de clinch gaat met een socialist.
Ik zet de televisie uit. Alweer een kwartier van m'n leven dat ik nooit ga terugkrijgen. Mijn buikgriep is er niet op verbeterd. Daar zouden de deelnemers vast kritiek op gehad hebben.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten